به نقل از «مهر»

اثر «تغییرات اقلیم» بر حمایت از حق اختراع در حوزه صنعت آب

تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۳۷۰۵۳

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه تهران، دکتر زهرا شاکری دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در پژوهش اخیر خود به مطالعه تحلیلی-توصیفی اثر تغییر اقلیم بر اعطا و حمایت از حق اختراع در حوزه صنعت آب پرداخته است.

دکتر شاکری درباره اهمیت اختراعات در حوزه صنعت آب گفت: یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای مقابله با بحران آب ناشی از تغییر اقلیم، نوآوری در ساخت ابزارهایی با هدف افزایش بهره‌وری، کاهش اتلاف و بهبود ذخیره‌سازی آب است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پمپ‌ها و شیرهای هوشمندی برای بهینه‌سازی مصرف و کمک به سازگاری با محدودیت‌های آب، انواع خاصی از مواد شیمیایی برای کاهش تبخیر آب سدها زیر تابش شدید آفتاب، محصولات مبتنی بر فناوری نانو برای بهبود کارایی تصفیه و استفاده مجدد از آب، و لوله‌هایی با مقاومت بالا برای کاستن احتمال نشتی از شبکه‌های آب، نمونه‌هایی از این اختراعات هستند.

عضو گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره ضرورت لحاظ کردن مسأله تغییر اقلیم در قانون ثبت اختراع، گفت: با توجه به اهمیت بحران آب، حمایت از اختراع و تولید چنین ابزارهایی از اولویت‌های سیاستگذاران اجتماعی و اقتصادی است. اما این حمایت مستلزم برنامه‌ریزی کلان و تدوین راهبردهای ملی و حتی بین‌المللی، همچون پی‌ریزی نظام حقوقی حمایت از اختراعات با لحاظ اقتضائات ناشی از تغییر اقلیم خواهد بود. اما تاکنون اثرات تغییر اقلیم در اعطای حق اختراع به اظهارنامه‌های مطرح در صنعت آب لحاظ نشده است. برای نمونه، اختراعی که موجب تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای و تشدید اثرات زیان‌بار تغییرات اقلیمی در جهان می‌شود، ممکن است صرفاً به دلیل جدید بودن، پذیرفته و ثبت شود.

معاون پژوهش و فناوری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره پژوهش تازه‌اش توضیح داد: «این مطالعه، به ابعادی از حکمرانی آینده در برابر تغییرات اقلیمی مؤثر بر صنعت آب می‌پردازد. ابتدا بر مبنای روش میدانی-کتابخانه‌ای، اثرات تغییر اقلیم بر اعطا و حمایت از حق اختراعات مربوط به صنعت آب تحلیل شده و سپس به عنوان مطالعه موردی، وضعیت ثبت ۲۰۷۱ اختراع مرتبط با صنعت آب در ایران از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳ میلادی مورد بررسی قرار گرفته است.

وی درباره نتایج این بررسی توضیح داد: بر اساس یافته‌ها، لازم است در مورد اختراعاتی که تغییرات اقلیمی را تشدید می‌کنند (۲۹ درصد از اختراعات مورد بررسی) سختگیری قانونی اعمال شود و از اختراعاتی که با اثرات تغییر اقلیم بر صنعت آب سازگار هستند (۷۱ درصد از اختراعات مورد بررسی)، حمایت لازم انجام گیرد. به عبارت دیگر، می‌بایست اختراعاتی که به سازگاری تأمین، توزیع، تصفیه، ذخیره و مصرف آب با اثرات تغییر اقلیم کمک می‌کنند و فزاینده گاز گلخانه‌ای نیستند، مورد حمایت حقوقی قرار گیرند و در مقابل، اختراعاتی که اثرات منفی تغییر اقلیم را تشدید می‌کنند مشمول سختگیری و حداقل حمایت شوند.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: صدور مجوزهای اجباری استفاده از اختراعات و توسل به استثنائات وارد بر حق اختراع، به جوامع کمک می‌کند تا از اختراعاتی که بر کاهش اثرات ناشی از تغییرات اقلیمی مؤثر هستند، بهره‌مند شوند. علاوه بر این، لازم است اداره‌های ثبت اختراع، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم را همراه با مرحله بررسی نوآوری و کاربرد صنعتی انجام دهند. در این زمینه، معیار آزمون سه گام مطابق با ماده ۳۱ موافقت‌نامه جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس) می‌تواند برای تفسیر دولت‌ها نسبت به تغییر اقلیم به عنوان یک موضوع منافع عمومی به کار رود.

مدیر مجله مطالعات حقوق تطبیقی دانشگاه تهران در پایان گفت: براساس یافته‌های این پژوهش، پیشنهاد می‌شود قانونگذاران ملی، تغییرات اقلیمی را در تدوین قوانین حق اختراع در نظر بگیرند. همچنین، دفاتر ثبت اختراع با آموزش ارزیابان خود، توجه آنها را به ابعاد تغییرات اقلیمی هر اختراع جلب کنند و راه را برای اخذ حق اختراعی که نتایج منفی تغییرات اقلیمی را کاهش می‌دهد هموار کنند.

نتایج این پژوهش که با همکاری عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و دکتر حسین شاکری از دانشگاه شهیدبهشتی تهران انجام شده است، به تازگی از سوی انجمن بین‌المللی آب در نشریه انگلیسی‌زبان «آب و تغییر اقلیم» منتشر شده و از طریق پیوند زیر دست‌یافتنی است:
Analysis of impacts of climate change on the grant and protection of patents related to the water industry

کد خبر 6021988 مهتاب چابوک

منبع: مهر

کلیدواژه: محققان ایرانی دانشگاه تهران تغییرات اقلیمی ثبت اختراع فناوری نانو معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری هوش مصنوعی حاکمیت سایبری وزارت علوم تحقیقات و فناوری شرکت متا فناوری فضایی ایستگاه فضایی بین المللی تحقیقات علمی ايلان ماسك عیسی زارع پور ناسا قانون مخابرات انقلاب اسلامی ایران دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران اثرات تغییر اقلیم تغییرات اقلیمی تغییرات اقلیم حق اختراع صنعت آب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۳۷۰۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جمعیت جوان اصلی‌ترین مولفه قدرت و ثروت واقعی هر کشور

 

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، دکتر پژمان بختیاری نیا به خبرنگار ما گفت: تغییرات جمعیت یک پدیده اجتماعی مهم است که تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله باروری، مرگ و میر، مهاجرت، و تغییرات اجتماعی و اقتصادی قرار می‌گیرد. این تغییرات می‌توانند به شکل افزایش یا کاهش جمعیت، تغییر در ساختار سنی جمعیت و تأثیر بر اقتصاد و جامعه منجر شوند.

وی افزود: کشور ما در موضوع جمعیت در موقعیت حساسی است و با بسته شدن پنجره جمعیتی وارد بحران خواهیم شد، اکنون دو سوم جامعه در رده سنی ۱۵ تا ۶۴ سال هستند و در واقع ۷۰ درصد جامعه در این رده سنی قرار دارند و به همین منظور ما باید به ساختار سنی توجه کنیم، زیرا در مرحله پنجره جمعیتی همه مشکلات متخصصان و پژوهشگران بحث توانمندسازی جوانان است و از این روش جهش توسعه‌ای را خواهیم داد.

دکتر بختیاری نیا ادامه داد: در تدوین قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به ۲۱ مانع فرزندآوری مورد توجه قرار دارد که عبارتند از؛   تاخیر در ازدواج جوانان، کاهش سن ازدواج، الگوی مسکن، مشکلات اقتصادی و هزینه فرزندپروری، اشتغال و نگرانی آتیه زنان، اشتغال پدران خانواده، هزینه دوران باداری و شیردهی، هزینه‌های ناباروری، عقیم‌سازی و استفاده بی‌رویه از اقلام پیشگیری، ترس از فرزند معلول، قبح‌زدایی از سقط جنین، نگهداری از تربیت و آینده فرزندان و ضعف خدمات اجتماعی مادر و کودک از جمله این موانع است.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان اضافه کرد: همان طور که سیاست‌های تحدید جمعیت در دهه ۶۰ برپایه تغییر نگرش‌ها، هنجار‌ها و ارزش‌ها بود، امروز نیز برای مهندسی معکوس این مساله هیچ راهی جز از مسیر ایجاد تغییر در نگرش‌ها و ارزش‌ها وجود ندارد. سیاست‌گذاری جمعیتی نوعی سیاست‌گذاری اجتماعی است و باید در این چارچوب حرکت کند و از الزامات آن، توجه به بستر‌های فرهنگی است. تمرکز بر روی تغییرات فرهنگی، مدیریت انتقال زمان و استفاده از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های کمک‌کننده در فرزندآوری از دیگر موارد در این زمینه هستند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز می‌گوید: در واقع در کنار حل مشکلات اقتصادی کشور، باید برای تغییر انگاره‌های غلط نقش بسته در اذهان جامعه درباره جمعیت و فرزندآوری، کار فرهنگی را در اولویت قرار دهد تا زنان و مادران بتوانند در کنار فعالیت‌های اجتماعی، نقش مادری خود را با کمترین دغدغه دنبال کنند.

وی گفت: در بخش فرهنگی فردگرایی گفتمان غالب است. آزادی‌های فردی، تغییر ارزش‌ها و هنجار‌های فردی و به طور کلی سبک زندگی از مولفه‌هایی هستند که سبب افزایش سن ازدواج شده‌اند، در حقیقت شاهد تغییر سبک زندگی هستیم که این موارد به طور قطع در افزایش سن ازدواج اثرگذار هستند و در نتیجه سن باروری نیز افزایش می‌یابد. توجه به عقاید، اخلاق، خرده فرهنگ‌ها و زیست بوم از اصول پرداختن به کار‌های فرهنگی است.

دکتر بختیاری نیا افزود: حمایت از ازدواج جوانان و فرزندآوری آنها، ارزشمند کردن فرزندآوری توسط عوامل فرهنگ‌ساز، رسانه‌ها و رفع موانع و مشکلات خانواده‌ها در این مسیر که عمدتاً در قانون جوانی جمعیت مورد توجه هستند می‌توانند ما را از این بحران عبور دهند، اما لازم است بدانیم مهمترین موضوع فرهنگ‌سازی و الگوسازی است که آحاد مردم و گروه‌های اجتماعی باید به آن توجه کنند.

وی تاکید کرد: مساله جوانی جمعیت از برنامه‌های محوری وزارت بهداشت است و فرزندان سرمایه‌های ارزشمند جامعه و خانواده هستند.